shloka 49-55 - TATVA GYAAN

मा ते व्यथा मा च विमूढभावो
दृष्ट्वा रूपं घोरमीदृङ्ममेदम् |
व्यपेतभी: प्रीतमना: पुनस्त्वं
तदेव मे रूपमिदं प्रपश्य || 49||

mā te vyathā mā cha vimūḍha-bhāvo
dṛiṣhṭvā rūpaṁ ghoram īdṛiṅ mamedam
vyapeta-bhīḥ prīta-manāḥ punas tvaṁ
tad eva me rūpam idaṁ prapaśhya || 49||

मेरे भयानक रूप को देखकर तुम न तो भयभीत हो और न ही मोहित हो। भयमुक्त और प्रसन्नचित्त होकर मेरे पुरुषोत्तम रूप को देखो।

Be neither afraid nor bewildered on seeing this terrible form of Mine. Be free from fear and with a cheerful heart, behold Me once again in My personal form.


सञ्जय उवाच |
इत्यर्जुनं वासुदेवस्तथोक्त्वा
स्वकं रूपं दर्शयामास भूय: |
आश्वासयामास च भीतमेनं
भूत्वा पुन: सौम्यवपुर्महात्मा || 50||

Sanjaya Uvacha ।
ityarjunaṃ vāsudēvastathōktvā svakaṃ rūpaṃ darśayāmāsa bhūyaḥ।
āśvāsayāmāsa cha bhītamēnaṃ bhūtvā punaḥ saumyavapurmahātmā ॥ 50 ॥

संजय बोले ——-वासुदेव भगवान् ने अर्जुन के प्रति इस प्रकार कहकर फिर वैसे ही अपने चतुर्भुज रूप को दिखलाया और फिर महात्मा श्रीकृष्ण ने सौम्य मूर्ति होकर इस भयभीत अर्जुन को धीरज दिया|

Sanjaya further recounted: Having said this to Arjuna, the great Lord Vasudeva (Krishna) revealed to Arjuna, His human form once more. Thus the Lord of all beings gave peace to Arjuna’s fear and comforted a terrified Arjuna.


अर्जुन उवाच |
दृष्ट्वेदं मानुषं रूपं तव सौम्यं जनार्दन |
इदानीमस्मि संवृत्त: सचेता: प्रकृतिं गत: || 51||

Arjuna Uvacha ।
dṛṣṭvēdaṃ mānuṣaṃ rūpaṃ tava saumyaṃ janārdana ।
idānīmasmi saṃvṛttaḥ sachētāḥ prakṛtiṃ gataḥ ॥ 51 ॥

अर्जुन बोले —–हे जनार्दन ! आपके इस अति शान्त मनुष्य रूप को देखकर अब मैं स्थिर चित्त हो गया हूँ और अपनी स्वाभाविक स्थिति को प्राप्त हो गया हूँ ।

Arjuna responded in relief: Now that I see your gentle human form Dear Krishna, I have returned back to my normal self with a peaceful mind and heart.


श्रीभगवानुवाच |
सुदुर्दर्शमिदं रूपं दृष्टवानसि यन्मम |
देवा अप्यस्य रूपस्य नित्यं दर्शनकाङ्क्षिण: || 52||

Sri Bhagavan Uvacha ।
sudurdarśamidaṃ rūpaṃ dṛṣṭavānasi yanmama ।
dēvā apyasya rūpasya nityaṃ darśanakāṅkṣiṇaḥ ॥ 52 ॥

श्रीभगवान् बोले ——मेरा जो चतुर्भुज रूप तुमने देखा हैं, यह सुदुर्दर्श है अर्थात् इसके दर्शन बड़े ही दुर्लभ हैं । देवता भी सदा इस रूप के दर्शन की आकांक्षा करते रहते हैं |

The Blessed lord said: Dear Arjuna, the Divine form of Myself which you have seen with so much difficulty is an experience which even the other gods and godesses in heaven long to see.


नाहं वेदैर्न तपसा न दानेन न चेज्यया |
शक्य एवंविधो द्रष्टुं दृष्टवानसि मां यथा || 53||

nāhaṃ vēdairna tapasā na dānēna na chējyayā ।
śakya ēvaṃvidhō draṣṭuṃ dṛṣṭavānasi māṃ yathā ॥ 53 ॥

जिस प्रकार तुमने मुझको देखा है —–इस प्रकार चतुर्भुज रूप वाला मैं न वेदों से, न तप से, न दान से और न यज्ञ से ही देखा जा सकता हूँ ।

Not even with such religious acts as ritual offerings, gifts to the unfortunate and poor, and by leading a life only of worship and devotion to Me, can one be so fortunate as to witness what you have.


भक्त्या त्वनन्यया शक्य अहमेवंविधोऽर्जुन |
ज्ञातुं द्रष्टुं च तत्त्वेन प्रवेष्टुं च परन्तप || 54||

bhaktyā tvananyayā śakya ahamēvaṃvidhōrjuna ।
jñātuṃ draṣṭuṃ cha tattvēna pravēṣṭuṃ cha parantapa ॥ 54 ॥

परन्तु हे परंतप अर्जुन ! अनन्य भक्क्ति के द्वारा इस प्रकार चतुर्भुज रूप वाला मैं प्रत्यक्ष देखने के लिये, तत्व से जानने के लिये तथा प्रवेश करने के लिये अर्थात् एकीभाव से प्राप्त होने के लिये भी शक्य हूँ |

It is only by true love and selfless devotion that one can truly come to know Me, see Me in My true form, and be an eternal part of Me.


मत्कर्मकृन्मत्परमो मद्भक्त: सङ्गवर्जित: |
निर्वैर: सर्वभूतेषु य: स मामेति पाण्डव || 55||

matkarmakṛnmatparamō madbhaktaḥ saṅgavarjitaḥ ।
nirvairaḥ sarvabhūtēṣu yaḥ sa māmēti pāṇḍava ॥ 55 ॥

हे अर्जुन ! जो पुरुष केवल मेरे ही लिये सम्पूर्ण कर्तव्य कर्मों को करने वाला हैं, मेरे परायण है, मेरा भक्त्त हैं, आसक्तिरहित है और सम्पूर्ण भूत प्राणियों में वैर भाव से रहित है वह अनन्य भक्ति युक्त पुरुष मुझको ही प्राप्त होता हैं ।

He who truly loves Me; devotes his whole life to performing actions to please only Myself; who recognizes that I am the Supreme and final goal of life; who is free from all attachment and has love for all that I have created; that man comes to truly know who I am.

Post navigation

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Product added to cart